استفاده از سونا ، جکوزی و حوضچه آب سرد به سلامت شما خدمت می کند یا به قیمت جان تان تمام می شود ؟

جکوزی شما را سکته می دهد ؟

استخر رفتن بدون جکوزی ، سونای بخار ، سونای خشک ، و حوضچه آب سرد خالی از لطف است ! کمتر کسی پیدا می شود که استخر برود و چند دقیقه ای را در سونا و جکوزی نگذراند و اگر کمی دل و جرات داشته باشد ، خیال رفتن به حوضچه آب سرد را هم نمی تواند از رسش بیرون کند. در مورد فواید و خطرات رفتن به سونا و جکوزی حرف و حدیث های بسیاری گفته شده است. عده ای معتقدند پوست جکوزی روها ، پیر می شود و برخی می گویند حوضچه آب سرد بعد از آن ، می تواند تا سال ها پوست را سالم و جوان نگه دارد. این باورها را با گروهی از متخصصان در میان گذاشتیم ؛ در این مطلب مشاوران سیب سبز برای تان از فواید و خطراتی که با استفاده از این امکانات با آن ها روبه رو می شوید ، می گویند.

بالا رفتن دمای بدن در آب داغ معمولاً باعث می شود درجه حرارت رگ های پا بالا برود و در نتیجه در ناحیه تناسلی و در سطح پاها احتمال ایجاد واریس افزایش می یابد. این واریس ها حتی ممکن است در بارداری با خونریزی همراه شوند. پس اگر باردارید و رگ های تان واریسی شده ، قبل از استفاده از سونا و جکوزی با پزشک تان مشورت کنید.

* در آب های گرم به خصوص جکوزی تعداد میکروب ها بیشتر و اثر کلر کمتر خواهد بود

گرچه رفتن به سونا می تواند فایده های زیادی را به پوست شما برساند اما همه افراد به یک اندازه از فواید سونا بهره مند نمی شوند و حتی برای برخی شان صرف چنین وقت و انجام چنین هزینه ای ، حاصلی جز بیمارتر شدن پوست ندارد. افراد با پوست خشک معمولاً بعد از رفتن به سونای خشک دچار افزایش خشکی ، تحریک ، خارش و چین و چروک های پوستی می شوند.

آقایانی که دچار مشکلات باروری هستند به صورت مکرر از جکوزی استفاده نکنند

کسانی که قلب سالمی دارند می توانند حدود 10 تا 15 دقیقه در گرما و سپس یک تا سه دقیقه در سرما قرار بگیرند.

سونای خشک و افزایش چین و چروک ها

دکتر خلیل صداقت پیشه ، متخصص پوست و مو :

رطوبت برای پوست مفید است بنابراین استفاده از سونای مرطوب می تواند به سلامت پوست به خصوص نوع خشک آن کمک کند. اما سونای خشک می تواند باعث افزایش خشکی پوست شود بنابراین تنها برای کسانی مفید است که پوست چرب دارند. در واقع قرار گرفتن در این محیط به تخلیه چربی اضافی پوست و پاک سازی آن کمک می کند ، اما افراد با پوست خشک معمولاً بعد از رفتن به سونای خشک دچار افزایش خشکی ، تحریک ، خارش و چین و چروک های پوستی می شوند. هم چنین این افراد بهتر است زمان خیلی کوتاهی از جکوزی استفاده کنند و بلافاصله پس از بیرون آمدن از آن، کل بدن خود را با لوسیون چرب کنند. به طور کلی مدت زمان قرار گرفتن در این محیط ها نباید خیلی طولاتی باشد ؛ 5 تا 10 دقیقه کفایت می کند.

حتما با دمپایی به سونا بروید

احتمال انتقال بیماری های پوستی به خصوص زگیل کف پا در محیط استخر ، سونا و جکوزی بسیار زیاد است بنابراین توصیه می شود افراد حتماً از دمپایی شخصی استفاده کنند. دمپایی های عمومی موجود در استخر می توانند شما را در خطر انتقال قارچ و زگیل قرار دهند. علاوه بر این توصیه می شود حتماً بعد از بیرون آمدن از آب ، دوش بگیرید و لا به لای انگشتان خود را به خوبی با آب و صابون یا شامپو بشویید زیرا شست و شو باعث می شود خیلی از آلودگی های موجود در آب استخر و جکوزی از روی پوست پاک شوند ، اما اگر آلودگی درون پوست مستقر شود دیگر نمی تواند آن را با شست و شو از بدن بیرون کرد.

خانم های باردار استفاده نکنند

دکتر اشرف السادات جمال ، متخصص زنان و زایمان ، فوق تخصص پریناتولوژی ( حاملگی پرخطر ) ، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

استفاده از سونا و جکوزی در دوران حاملگی مجاز نیست زیرا بالا رفتن حرارت بدن مادر می تواند به جنین آسیب برساند. در حقیقت قرار گرفتن در این وضعیت در سه ماهه اول می تواند باعث نقش های جنینی شود. هم چنین در سه ماهه دوم و سوم می تواند باعث زایمان زودرس و عفونت شود. اما کسانی که باردار نیستند معمولاً مشکلی پیدا نخواهند کرد ؛ البته امکان انتقال عفونت های زنانه از طریق محیط استخر و سونا وجود دارد که میزان آن ناچیز است.

کاهش دردهای مزمن با جکوزی و سونا

دکتر فتانه اکبری ، متخصص طب فیزیکی و توان بخشی :

گرما می تواند فواید زیادی برای بدن داشته باشد ؛ به خصوص برای درها و گرفتگی های مفصلی و عضلانی. در واقع گرما گردش خون را افزایش می دهد و باعث شست و شو و خروج مواد زائد که تولید کننده درد هستند می شود. گرما هم چنین روی گیرنده های درد تاثیر می گذارد و آستانه تحمل درد را بالا می برد. در بعضی موارد در دردهای مفصلی و عضلانی هم نقش درمان کننده دارد یعنی باعث می شود التهاب کاهش پیدا کند. بنابراین استفاده از سونا و جکوزی می تواند برای این دردها مفید باشد. البته این موضوع فقط در مورد دردهای مزمن صدق می کند و دردهای حاد با گرما بدتر می شوند.

جکوزی قدرت عضلات را کم نمی کند

وقتی فرد در محیط گرم قرار می گیرد عروق مرکزی اش تنگ و عروق محیطی بدنش گشاد می شوند و گردش خون در عضلاتش افزایش پیدا می کنند. به عبارتی گردش خون در ارگان های مرکزی از جمله احشای داخل شکم و ریه ها کاهش پیدا کرده و در ارگان های سطحی تر مثل عضلات و پوست بالا می رود. لازم به ذکر است که گرما باعث شل شدن عضلات می شود اما قدرت عضله را کم نمی کند و باع ناتوانی آن نمی شود ، بلکه باعث کاهش احساس گرفتگی و کوفتگی می شود. جکوزی علاوه بر داشتن خاصیت گرمادهی ، ویژگی ماساژدهی نیز دارد بنابراین بیشتر از سونا گردش خون را در عضله بالا می برد.

بیماران قلبی مراقب باشند

افزایش گردش خون به دنبال استفاده از سونا ، جکوزی و حوضچه آب سرد ، فشار اضافه ای روی سیستم قلبی عروقی وارد می کند و افرادی که مشکلات قلبی ، عروقی و نارسایی های قلبی دارند ممکن است نتوانند این مسئله را تحمل کنند. بنابراین این افراد باید حتماً با تایید متخصص قلب و متخصص داخلی از این امکانات استفاده کنند ، اما افراد جوان و کسانی که قلب سالمی دارند مشکلی نخواهند داشت و می توانند بسته به تحمل شان برای حدود 10 تا 15 دقیقه در گرما و سپس یک تا سه دقیقه در سرما قرار بگیرند و بعد دوباره این کار را تکرار کنند.

اگر افت فشار خون دارید

دکتر آتوسا مصطفوی ، متخصص قلب و عروق ، فلوشیپ اکوکاردیوگرافی ، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران :

تفاوت ناگهانی دمای بدن در افرادی که مشکل زمینه ای و بیماری قلبی دارند می تواند روی انقباض و انبساط عروق تاثیر بگذارد و مشکل ایجاد کند ، بنابراین استفاده از حوضچه آب سرد بلافاصله بعد از سونا و جکوزی برای کسانی که افت فشار خون یا مشکلات گرفتگی های عروق کرونر یا بیماری های مادرزادی قلبی همراه با انسداد عروق و مشکلات دریچه ای قلب دارند ، می تواند خطرناک باشد.

با لنز به سونا نروید

دکتر فیروزه رحیمی ، جراح و متخصص چشم ، فوق تخصص قرنیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران :

سونا اگر خیلی خشک باشد ، می تواند باعث خشکی سطح بدن ، هم چنین چشم شود بنابراین افرادی که دچار خشکی چشم هستند ممکن است با ورود به این محیط علائم خشکی چشمشان تشدید شود. به طور کلی گرما باعث خشکی چشم می شود اما اگر با رطوبت همراه شود کمتر چشم را اذیت می کند ؛ بنابراین سونای بخار انتخاب بهتری نسبت به سونای خشک است. نکته مهم این که در این محیط ها به هیچ وجه نباید از لنزهای تماسی استفاده کرد زیرا حرارت می تواند باعث خراب شدن لنز شود. به طور کلی اصلا نباید با لنز تماسی وارد محط استخر شد ؛ به خصوص لنزهای نرم که مقداری آب دارند و می توانند به راحتی آب آلوده را به خود جذب کنند. جکوزی نیز مانند استخر به دلیل آلودگی های احتمالی که دارد ، می تواند خطر عفونت های چشمی را بالا ببرد ؛ به خصوص این که محیط آن کوچک است و افراد زیادی وارد آن می شوند. علاوه بر این مواد ضد عفونی کننده موجود در آب می تواند باعث تحریکات چشمی شود.

جکوزی و خطر ناباروری در مردان

به گفته دکتر ناصر شخص سلیم ، متخصص ارولوژی ، یکی از عوامل محیطی موثر بر ناباروری ، دماست. بالا رفتن دمای بدن و استفاده از هر چیزی که دمای بدن را بالا ببرد ، می تواند باعث نازایی شود. برای مثال مردانی که به طور مکرر از جکوزی استفاده می کنند بیشتر در خطر نازایی قرار دارند. دمای آلت تناسلی آقایان در حالت طبیعی باید حدود نیم تا یک درجه از حرارت بدن پایین تر باشد تا بتواند عملکرد اسپرم سازی را به صورت مناسب انجام دهد. دکتر سید امیر محسن ضیائی ، متخصص کلیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز معتقد است گرما به طور کلی می تواند روی باروری آقایان تاثیر منفی بگذارد به خصوص اگر مداوم و طولانی مدت باشد و فرد زمینه ای در رابطه با مشکلات باروری داشته باشد. وی به آقایانی که دچار مشکلات باروری هستند توصیه می کند از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما به خصوص در ناحیه تناسلیشان خودداری کنند و به صورت مکرر از جکوزی استفاده نکنند.

گرمای زیاد ، واریس را تشدید می کند

دکتر آزیتا صفار زاده ، متخصص زنان و فوق تخصص نازایی و لاپاروسکوپی :

گرما به اندازه ای که برای آقایان مضر است برای خانم ها خطر ندارد. با این حال استفاده از درجه حرارت بالا برای خانم ها نیز توصیه نمی شود. از این لحاظ که بالا رفتن دما معمولا باعث می شود رگ های پا درجه حرارتشان بالا برود و در نتیجه در ناحیه تناسلی و در سطح پاها احتمال ایجاد واریس افزایش می یابد. این واریس ها حتی ممکن است در بارداری با خونریزی همراه شوند.

جکوزی آلودگی بیشتری دارد

دکتر ژانت سروش ، متخصص بیماری های عفونی و تب دار :

بیماری های بسیاری می توانند از طریق استخرها انتشار پیدا کنند. در واقع انتقال بیماری از طریق شنا کردن در استخر بیشتر در آب های گرم اتفاق می افتد و میزان آلودگی ها در آب گرم بیشتر از آب خنک است ، زیرا تاثیر مواد ضد عفونی کننده مانند کلر در آب گرم کاهش می یابد و میکروب ها در این شرایط سریع تر رشد می کنند. بنابراین در آب های گرم به خصوص جکوزی تعداد میکروب ها بیشتر و اثر کلر کمتر خواهد بود.

* کدام سونا مناسب مزاج شماست ؟

دکتر علیرضا عباسیان متخصص طب سنتی ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است شیوه استفاده از سونا و جکوزی به مزاج و طبعتان بستگی دارد و دو فرد متفاوت ، هرگز نباید از شیوه مشابهی استفاده کنند.

در گذشته حمام ها طبقه بندی خیلی خاصی داشتند ؛ برای مثال در یک حمام تنظیف وجود داشت که افراد هر 7 تا 10 روز یک بار برای یک و نیم تا دو ساعت از آن استفاده می کردند. این حمام شامل چهار خانه بود از جمله خانه سرد و تر ، خانه گرم و تر ، خانه سرد و خشک و خانه گرم و خشک. در واقع هر فردی با توجه به مزاجی که داشت به توصیه حکما از این حمام ها استفاده می کرد. هم چنین حمام ها بنا بر درجه آب طبقه بندی می شدند از جمله حمام سرد ، بسیار سرد ، معتدل ، گرم و بسیار گرم که مناسب ترین آن ها حمام معتدل و تا حدودی سرد است. حمام های گرم باعث تحلیل رفتن بدن ، سست شدن اجزای بدن و بی حالی می شوند بنابراین استفاده زیاد از سونا و جکوزی به صلاح نیست.

به طور کلی افرادی که رطوبت بدنشان خیلی بالاست یا کسانی که شب ها آب دهانشان روی بالش می ریزد یا کسانی که حافظه شان ضعیف است یا خیلی دچار نفخ می شوند بهتر است از سونای خشک استفاده کنند. اما کسانی که رطوبت بدنشان کم است و معمولا پوستشان سرد و خشک است یا در روابط سرد هستند و انرژی کمی دارند بهتر است برای بازه های زمانی کوتاه از سونای مرطوب استفاده کنند. به بدنتان شوک وارد نکنید استفاده از حوضچه آب سرد بلافاصله بعد از سونا یا جکوزی می تواند فوق العاده خطرناک باشد و شوک شدیدی به کل بدن وارد کند. این در حالی است که افراد می توانند همان نشاطی که با پریدن داخل حوضچه آب سرد پیدا می کنند را با زدن پا تا مچ در آب سرد برای سه دفعه بعد از سونا یا حمام به دست آورند. در واقع نقاط تحریک بدن در کف دست و کف پا هم وجود دارند و کافی است کف پای خود را داخل آب یخ بگذارید تا همان نشاط را به دست آورید.